DÀN Ý
1. Mở bài: Khái quát vị trí Thạch Lam => phong cách sáng tác (nhấn mạnh nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật) => nhân vật Liên
2. Thân bài
Luận điểm 1: khái quát
– Nhân vật Liên => điểm nhìn cho tác phẩm=> vẻ đẹp tâm hồn cô được soi chiếu qua ánh mắt quan sát và những cảm xúc, suy nghĩ về phố huyện
– Nhờ sự thấu hiểu tâm hồn trẻ thơ và ngòi bút tinh tế, điêu luyện => miêu tả chân thực những biến động tinh tế trong nội tâm nhân vật
->Liên là một cô bé nghèo, đáng thương:
– Liên đã từng có một quá khư tươi đẹp ở hà nội (phân tích + dẫn chứng)
– Hiện tại của Liên lại mịt mù, tăm tối:
+ Không gian phố huyện buồn tẻ, lặng lẽ (phân tích + dẫn chứng)
+ Gia đình nghèo, cha mất việc, chỉ có một gian hàng bé “thuê lại của bà lão móm, ngăn bằng phên nứa giấy gián nhật trình, Hai chị em phải ngồi trông hàng đến tận đêm khuya mà cũng “chẳng ăn thua gì”
+ Sống trong cảnh như thế, Liên đã quen với bóng tối (phân tích + dẫn chứng)
+ Liên nhìn vào hiện thực thì chán nản, quá khứ thì lại thêm buồn lòng, tương lai thì mờ mịt
+ Những người xung quanh cũng cứ lầm lũi, từ bóng tối đi ra rồi là lần vào bóng tối….
Luận điểm 2: Trái tim nhạy cảm, giàu tình yêu thương
Luận cứ 1: Mở rộng tâm hồn đón nhận thiên nhiên
– Lắng nghe từng tiếng động: tiếng trống văng vẳng ở chòi canh, tiếng ếch kêu, tiếng muỗi vo ve, thậm chí cả tiếng “hoa bàng rơi vào vai khe khẽ ”
– Quan sát từng màu sắc, đường nét: “phương tây đỏ rực như lửa cháy”, “những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”, “những lũy tre làng cắt hình rõ rệt trên nền trời”…
=> Hoàng hôn nơi phố huyện êm đềm nhưng buồn vắng, đem lại cho Liên nỗi buồn man mác
– Thấy được cái tiêu điều của miền quê nghèo khó qua cảnh phiên chợ tàn với rác rưởi chỉ là những lá nhãn, lá mía, vỏ thị, vỏ bưởi và lũ trẻ nhặt nhạnh….
– Nhưng vẫn tha thiết gắn bó với miền quê này : “một mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng ban ngày lẫn với mùi cát bụi quen thuộc quá, khiến chị em lien cứ tưởng đó là mùi riêng của đất, của quê hương này ”
– Cảm nhận tinh tế và sâu lắng: những rung động mơ hồ=> cảm nhận được bước chân của thời gian,sự đổi thay của đất trời: “trời đã bắt đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”
>>> Tâm hồn trẻ thơ tinh tế, rộng mở đón nhận tất cả sự thay đổi. yêu thương, trân trọng những điều bình dị của quê hương
Luận cứ 2: Trái tim nhân hậu thể hiện qua lòng yêu thương con người
– Cảm nhận, xót xa cho cuộc sống cơ cực của người dân phố huyện dành cho cụ thi chút lòng thơm thảo qua chén rượu đầy, thương lũ trẻ nhà nghèo nhưng lại không có tiền cho hiểu nỗi nhọc nhằn của gia đình chị Tý, ái ngại cho gia đình bác Xẩm
– Thấu hiểu, sẻ chia với người dân phố huyện, cái nhiên đi lại trong bóng tối => đêm tối=> nỗi ám ảnh khi nghĩ về cuộc sống nơi này: “tối cả con đường từ chợ vào làng…..” cuộc sống tù đọng, quẩn quanh, bế tăc: ngày nào cũng thế, quen thuộc tới mức không cần quay lại cũng biết ai về làng, chỉ nhìn thoáng qua đã thuộc cả gánh hàng của chị tý
– Đồng cảm, thương cho những kiếp người nghèo khó: chừng ấy người ngồi lặng trong bóng tối như mong đợi điều gì tốt hơn cho cuộc đời của họ…
>> Chốt Luận điểm 1: Trái tim yêu thương, nhân hậu, luôn rộng mở đón nhận cái đẹp và yeu thương tất cả mọi người
* Tấm lòng nhân hậu ấy còn thể hiện ở tình thương Liên dành cho em An:
– Luôn dịu dàng lắng nghe trả lời em (dẫn chứng)
– Liên đeo chiếc chìa khóa trên cổ cảm thấy mình là “người con gái lớn và đảm đang” nghĩa là chị cũng nhận thấy trách nhiệm của mình với gia đình, với em An
– 2 chị em liên luôn song hành cùng nhau, trò chuyện thân tình
+ Cùng ngồi trên chõng nan nhìn ra phố
+ Kiểm lại hàng
+ Ngước mắt ngắm vũ trụ
+ Cố thức đợi tàu dắt tay nhau đứng lên ngắm con tàu
+ Liên lại vỗ vai em ngồi xuống, chuẩn bị đi ngủ
– Trên hết, Liên cũng rất yêu thuơng em: “khẽ quạt cho em, vuốt lại mái tóc tơ. Đầu em bé nặng dần trên người liên, chị ngồi yên không động đậy” có lẽ chị thương cho một cô bé quá nhỏ tuổi mà cũng phải chịu những bế tắc trong cuộc sống phố huyện này. Chị “ngồi yên không động đậy” như muốn giữ cho em một giấc ngủ yên lành hiếm hoi giữa cuộc sống tù túng…
Luận điểm 2: Tâm hồn khỏe khoắn, biết mơ ước, hướng về tương lai
– Hoàn cảnh: tối tăm, tù đọng=> quen dần với nó=> tìm về ánh sáng ngước lên nhìn những ngôi sao chen nhau lấp lánh=> xa xôi, huyền ảo ánh sáng từ những đốm đom đóm nhấp nháy tỏng vòm lá=> gần hơn vệt sáng từ những ngọn đèn ở các cửa hàng nhặt nhạnh những hột sáng lọt qua khe liếp mỗi khi cô đơn=> ánh sáng ở hàng chị tý có một nguồn sáng ấp ủ trong tim: Hà Nội
-> Ánh sáng sưởi ấm, nuôi dưỡng tâm hồn Liên
– Chờ tàu
Nguyên nhân:
+ Vâng lời mẹ
+ Gợi nhớ về quá khứ
+ Chán ghét cuộc sống tối tăm=> tàu=> náo nhiệt, niềm vui=> tha thiết, náo nức chờ đợi như chờ một điều kì diệu
Diễn biến:
+ Tàu chưa đến: chờ đợi nôn nao, khắc khoải
+ Tàu đến: chạy ra sát để ngắm cho thỏa thích, chuyến tàu đêm bình thường bỗng trở nên lộng lẫy, huy hoàng như đến từ xứ sở thần tiên
+ Tàu đi: dõi theo đến khi khuất hắn=> như không muốn dời
3. Kết bài: Nhận xét của bản thân
