Sách ebook được sưu tầm từ Internet, Bản quyền sách thuộc về Tác giả & Nhà xuất bản. Trang Web hiện đặt quảng cáo để có kinh phí duy trì hoạt động, mong Quý Bạn đọc thông cảm ạ.

Bách Khoa Thư Lịch Sử

Kiến Trúc (1461–1600)

Tác giả: Kingfisher
Chọn tập

KIẾN TRÚC (1461–1600)

Hoạt động thiết kế xây dựng phát triển khắp thế giới, và những tiến bộ đáng chú ý nhất thuộc về châu Âu thời Phục hưng, nơi xuất hiện các phong cách kiến trúc mới.

Các ngôi nhà trong đô thị của Anh và Hà Lan ở thế kỷ XVI được xây cao tới năm tầng. Cửa sổ có nhiều tấm kính nhỏ và phần mộc thường được chạm trổ tinh tế. Tại Amsterdam, nhiều ngôi nhà như thế này đến nay vẫn còn.

Chính trong thời Phục hưng, người châu Âu bắt đầu vượt qua các nền văn hóa trước đó tiên tiến hơn là Trung Quốc, Ấn Độ và thế giới Hồi giáo. Điều này diễn ra không chỉ trong lĩnh vực kiến trúc mà cả nghệ thuật, khoa học và kỹ thuật. Tại châu Âu, giới quý tộc và tầng lớp giàu có bắt đầu xây cho mình những tòa lâu đài tiện nghi và nhà cửa bề thế, thay cho các pháo đài kiên cố thời Trung đại. Phong cách thiết kế nhà ở đô thị cũng phát triển. Kỹ thuật làm kính được cải tiến cho phép làm cửa sổ to hơn. Ở Anh, một số tòa nhà lớn, ví dụ như lâu đài Hampton, được xây từ gạch đóng bằng tay, nhưng các công trình khác chủ yếu vẫn được làm bằng gỗ. Đây là lý do dễ có hỏa hoạn trong đô thị vì các đường phố hẹp có thể làm cho lửa lan nhanh từ nhà này sang nhà khác. Việc xử lý rác và chất thải vẫn chưa phát triển.

Độ vững chắc của một tòa nhà khung gỗ tùy thuộc vào các mối ghép (mộng) giữa các thanh gỗ. Nếu mộng được ghép khít thì tòa nhà sẽ gắn kết với nhau kể cả khi bị xô đẩy. Trong ảnh là một số kiểu mộng phổ biến: mộng thông thường và mộng đuôi én.

Trong nhà, đồ đạc được làm bằng gỗ và thường được chạm trổ trang trí. Tường nhà ốp ván gỗ, trần nhà trang trí bằng thạch cao. Các khu vườn ngay hàng thẳng lối lần đầu tiên được thiết kế vào thời kỳ này. Đặc biệt phổ biến là các vườn thảo mộc cung cấp rau thơm để ăn và các loại cây dùng để chữa bệnh.

Một công trình cổ thời Tudor ở Anh là lâu đài Hampton, do Hồng y Wolsey xây dựng. Diện mạo kiên cố của lâu đài chỉ thể hiện phong cách kiến trúc thời Trung đại chứ không vì mục đích phòng vệ

Trên khắp thế giới, nhiều tòa nhà mới được xây dựng to lớn và tráng lệ hơn. Các thánh đường ở Italia, lâu đài ở Nhật Bản, các tòa nhà của người Moghul ở Ấn Độ, các công trình kiến trúc của người Ottoman ở Istanbul và nhà của người Ba Tư ở thủ đô Isfahan đã đạt đến những tầm cao mới của sự thanh nhã. Các thủ đô mới được quy hoạch và hàng nghìn thợ xây, thợ thủ công được huy động để xây dựng chúng. Tuy nhiên, cũng trong thời kỳ này, phần lớn dân chúng vẫn sống trong những ngôi nhà hết sức đơn sơ.

Các nhà thờ Thiên Chúa giáo thời Phục hưng, ví dụ như ngôi nhà thờ này ở Pavia (Italia), rất lộng lẫy và cầu kỳ. Phong cách kiến trúc cầu kỳ này cũng được áp dụng khi xây dựng các nhà thờ Thiên Chúa giáo ở châu Mỹ Latinh. Các nhà thờ Tân giáo (đạo Tin lành) đơn giản và mộc mạc hơn nhiều.
Đền Vàng được xây tại Amritsar (Ấn Độ) để làm trung tâm tinh thần cho tôn giáo mới là đạo Sikh. Đạo Sikh phát triển ở Punjab trong thời kỳ khoan dung tôn giáo ở Ấn Độ.
Việc chế tác đá được người Inca thực hiện rất chính xác với một chiếc búa đẽo đá. Tiếp đó, đá được đánh bóng và mài bằng cát để mặt cắt các viên đá khớp với nhau. Nhờ thế, các công trình xây dựng chống được động đất và rất vững chắc.
Mái vòm nhà thờ Florence do kiến trúc sư Brunelleschi thiết kế vào những năm 1430. Ngọn tháp của nhà thờ lớn đến nỗi không ai biết xây mái vòm trùm lên bằng cách nào. Brunelleschi giải quyết vấn đề này bằng cách nghiên cứu kiến trúc La Mã cổ đại và ông dựng một cần trục trên đỉnh tháp để hoàn tất việc xây dựng.

SỰ CHÍNH XÁC CỦA NGƯỜI INCA

Một trong những thành tựu kiến trúc đáng chú ý nhất diễn ra ở Nam Mỹ trước khi người Tây Ban Nha đến xâm lăng. Nhiều người Inca sống ở vùng núi, là nơi địa hình rất khó khăn cho việc xây dựng. Các ngôi đền, cung điện và nhà ở trong thành phố Machu Picchu của người Inca nằm cao trên dãy núi Andes, được xây bằng những khối đá granite, xếp khít vào nhau một cách tài tình mà không có vữa kết dính. Đây là công việc đòi hỏi rất nhiều kiên nhẫn và khéo léo, nhất là khi người Inca chỉ dùng các công cụ làm bằng đá. Thành phố phế tích này vẫn là một trong những kỳ quan kiến trúc của thế giới.

Người Inca xây dựng theo những đường nét đơn giản, dựa trên các hình vuông và hình chữ nhật. Họ không có vòm cuốn hoặc những chạm khắc trang trí cho các công trình, các viên đá được ghép với nhau không cần vữa. Các thành phố của người Inca được quy hoạch cẩn thận.

Hoạt động thiết kế xây dựng phát triển khắp thế giới, và những tiến bộ đáng chú ý nhất thuộc về châu Âu thời Phục hưng, nơi xuất hiện các phong cách kiến trúc mới.

Chính trong thời Phục hưng, người châu Âu bắt đầu vượt qua các nền văn hóa trước đó tiên tiến hơn là Trung Quốc, Ấn Độ và thế giới Hồi giáo. Điều này diễn ra không chỉ trong lĩnh vực kiến trúc mà cả nghệ thuật, khoa học và kỹ thuật. Tại châu Âu, giới quý tộc và tầng lớp giàu có bắt đầu xây cho mình những tòa lâu đài tiện nghi và nhà cửa bề thế, thay cho các pháo đài kiên cố thời Trung đại. Phong cách thiết kế nhà ở đô thị cũng phát triển. Kỹ thuật làm kính được cải tiến cho phép làm cửa sổ to hơn. Ở Anh, một số tòa nhà lớn, ví dụ như lâu đài Hampton, được xây từ gạch đóng bằng tay, nhưng các công trình khác chủ yếu vẫn được làm bằng gỗ. Đây là lý do dễ có hỏa hoạn trong đô thị vì các đường phố hẹp có thể làm cho lửa lan nhanh từ nhà này sang nhà khác. Việc xử lý rác và chất thải vẫn chưa phát triển.

Trong nhà, đồ đạc được làm bằng gỗ và thường được chạm trổ trang trí. Tường nhà ốp ván gỗ, trần nhà trang trí bằng thạch cao. Các khu vườn ngay hàng thẳng lối lần đầu tiên được thiết kế vào thời kỳ này. Đặc biệt phổ biến là các vườn thảo mộc cung cấp rau thơm để ăn và các loại cây dùng để chữa bệnh.

Trên khắp thế giới, nhiều tòa nhà mới được xây dựng to lớn và tráng lệ hơn. Các thánh đường ở Italia, lâu đài ở Nhật Bản, các tòa nhà của người Moghul ở Ấn Độ, các công trình kiến trúc của người Ottoman ở Istanbul và nhà của người Ba Tư ở thủ đô Isfahan đã đạt đến những tầm cao mới của sự thanh nhã. Các thủ đô mới được quy hoạch và hàng nghìn thợ xây, thợ thủ công được huy động để xây dựng chúng. Tuy nhiên, cũng trong thời kỳ này, phần lớn dân chúng vẫn sống trong những ngôi nhà hết sức đơn sơ.

Một trong những thành tựu kiến trúc đáng chú ý nhất diễn ra ở Nam Mỹ trước khi người Tây Ban Nha đến xâm lăng. Nhiều người Inca sống ở vùng núi, là nơi địa hình rất khó khăn cho việc xây dựng. Các ngôi đền, cung điện và nhà ở trong thành phố Machu Picchu của người Inca nằm cao trên dãy núi Andes, được xây bằng những khối đá granite, xếp khít vào nhau một cách tài tình mà không có vữa kết dính. Đây là công việc đòi hỏi rất nhiều kiên nhẫn và khéo léo, nhất là khi người Inca chỉ dùng các công cụ làm bằng đá. Thành phố phế tích này vẫn là một trong những kỳ quan kiến trúc của thế giới.

Chọn tập
Bình luận