Sách ebook được sưu tầm từ Internet, Bản quyền sách thuộc về Tác giả & Nhà xuất bản. Trang Web hiện đặt quảng cáo để có kinh phí duy trì hoạt động, mong Quý Bạn đọc thông cảm ạ.
Năm 1789, những người Pháp bất mãn lật đổ nhà vua của họ, đòi tự do và bình đẳng. Cuộc cách mạng nổ ra sau đó đã làm thay đổi vĩnh viễn nước Pháp.
Marie Antoinette (1755–1793), người Áo, là vợ vua Louis XVI. Dân chúng cho rằng bà kiêu ngạo và hoang phí.
Cuộc cách mạng Pháp đã được nung nấu âm ỉ trong nhiều năm. Nguyên nhân dẫn tới cuộc cách mạng là sự kém cỏi của bộ máy cai trị, cách biệt giàu nghèo quá lớn, sự khích lệ từ tư tưởng Khai sáng về quyền con người và ảnh hưởng của Cách mạng Mỹ.
Maximilien Robespierre (1758–1794) học nghề luật sư. Ông trở thành thủ lĩnh của phe cách mạng Jacobin năm 1793. Ông đứng đầu Ủy ban Cứu quốc và đã có công bảo vệ nước Pháp trước các cuộc xâm lược. Năm 1794, ông bị buộc tội phản bội và bị xử tử.
Vào thế kỷ XVIII, nước Pháp đang trong tình trạng khủng hoảng. Lương thực khan hiếm, giá cả tăng cao và chính phủ đứng trước nguy cơ sụp đổ. Để có thêm tiền, vua Louis có thể vay tiền hoặc tăng thuế nhà nước. Nhưng trước hết, ông cần được sự tán thành và ủng hộ của một hội đồng đại biểu truyền thống, gọi là Hội đồng của mọi đẳng cấp (Estates-Général), một hội đồng đã không hề nhóm họp trong suốt 175 năm.
Năm 1774, Louis XVI (1754–1793) lên ngôi vua Pháp. Ông là người nhút nhát, thích săn bắn và hưởng thụ cuộc sống xa hoa hơn việc trị quốc.
Khi hội đồng nhóm họp trở lại, các đại biểu của những tầng lớp lao động đã nổi dậy chống giới quý tộc và tăng lữ. Họ tuyên bố thành lập một Quốc hội mới và đưa ra yêu cầu đòi cải cách. Họ soạn thảo hiến pháp mới, bãi bỏ chế độ cũ, quốc hữu hóa đất của Giáo hội và tổ chức lại bộ máy chính quyền địa phương. Vua Louis đưa quân đội tới giải tán Quốc hội.
Khi hay tin này, người dân Paris nổi dậy. Ngày 14-7-1789, một đám đông dân chúng tấn công ngục Bastille – nhà tù của vua ở Paris – mở đầu một cuộc cách mạng đẫm máu mà trong đó những người nổi dậy đòi “Tự do, Bình đẳng, Bác ái”.
Ngày 14 tháng Bảy năm 1789, người dân Paris tấn công ngục Bastille, nơi có nhiều nhà lãnh đạo nổi tiếng bị nhà vua tống giam. Đó chính là sự kiện mở đầu của cuộc cách mạng. Các nước khác lo ngại cuộc cách mạng ở Pháp sẽ lan rộng khắp châu Âu.
CUỘC CHIẾN GIÀNH QUYỀN LỰC
Vua Louis XVI bỏ trốn nhưng bị bắt và bị tống giam. Năm 1792, chế độ quân chủ bị thủ tiêu, và vào năm sau, vua Louis cùng hoàng hậu Marie Antoinette bị đưa ra xét xử và lĩnh án tử hình. Tới lúc đó, chính quyền cách mạng Pháp ở trong tình trạng chiến tranh với hầu hết các nước châu Âu khác, bởi những nước này lo sợ phong trào cách mạng sẽ lan sang nước họ.
Như thường thấy trong các cuộc cách mạng, ở nước Pháp lúc này cũng xảy ra tình trạng hỗn loạn và tranh giành quyền lực. Chính quyền cách mạng mới bắt đầu vây bắt những người kình địch, cả những người ủng hộ chế độ quân chủ lẫn những người bình dân, và gọi họ là “kẻ thù của cách mạng”. Một cuộc chiến chính trị nổ ra giữa hai phe là phe Jacobin và phe Girondin, trong đó phe Jacobin giành thắng lợi. Sau đó phe Jacobin chi phối một cơ quan cai quản mới gọi là Ủy ban Cứu quốc. Ủy ban này huy động đông đảo quân Pháp đánh trả các cuộc xâm lược, và từ tháng 9 năm 1793 đến tháng 7 năm 1794 họ xử tử bất kỳ ai chống đối, nên thời kỳ này được gọi là thời Cai trị bằng Khủng bố (Règne de Terreur).
Trong thời Cai trị bằng Khủng bố này, khoảng 18.000 người đã bị chém đầu. Sau đó, Robespierre lãnh đạo đã thực thi quyền lực độc tài. Nhưng ngay cả ông cũng không được an toàn. Năm 1794, ông bị kết tội phản bội và bị xử tử.
Thời Cai trị bằng Khủng bố, những sans culottes (“người không có quần ngắn”, vì họ không mặc quần ngắn đến đầu gối của giới thượng lưu mà mặc quần dài của những người bình dân) làm nhiệm vụ gìn giữ trật tự trên đường phố. Nhiều người dân bị mất mạng bởi sự thù hằn của những sans culottes này.
HỘI ĐỒNG ĐỐC CHÍNH
Một hiến pháp mới được soạn thảo năm 1795, và một chính quyền yếu, gọi là Hội đồng Đốc chính, được thành lập. Chiến tranh nổ ra từ trước đó và quân đội cách mạng Pháp đã xâm chiếm Hà Lan và miền nam nước Đức. Một viên tướng trẻ là Napoleon Bonaparte đã thâu tóm quân đội và xâm lược Italia, Thụy Sĩ, Ai Cập. Hội đồng Đốc chính dựa vào Napoleon. Napoleon trở nên nổi tiếng, đầy quyền lực, và vào năm 1799 ông bãi bỏ Hội đồng Đốc chính, giành lấy quyền kiểm soát.
Những người thuộc giai cấp thấp trong xã hội Pháp nhảy múa quanh một cây có trang trí nơ hình hoa hồng mang màu sắc tượng trưng của quốc gia để mừng sự chấm dứt của thời Cai trị bằng Khủng bố.
CÁC MỐC THỜI GIAN CHÍNH
1788 Hội đồng của mọi đẳng cấp họp
1789 Quốc hội được thành lập và ngục Bastille bị tấn công
1789 Tuyên ngôn về Quyền Con Người
1791 Hiến pháp mới và Hội đồng Lập pháp ra đời
1792 Các cuộc chiến tranh cách mạng và Cộng hòa Pháp ra đời
1793-1794 Thời Cai trị bằng Khủng bố
1794 Nền độc tài của Robespierre; xâm lược Hà Lan
1795-1799 Hội đồng Đốc chính điều hành nước Pháp
1796 Napoleon trở thành tổng tư lệnh quân đội
1799 Napoleon nắm quyền lực
THỜI CAI TRỊ BẰNG KHỦNG BỐ: Sau khi vua Louis XVI bị hành hình vào năm 1793, Ủy ban Cứu quốc bắt đầu truy bắt và hành hình bất kỳ ai bị nghi là chống đối cách mạng. Một Tòa án được thành lập để xét xử những “kẻ thù của đất nước”, nhưng các vụ xét xử này thường được tiến hành một cách vội vàng và bất công. Các nhà quý tộc, những người ủng hộ chế độ quân chủ, linh mục và bất kỳ ai bị nghi ngờ đều bị đưa lên máy chém. Sau khi loại bỏ các đối thủ trong Ủy ban Cứu quốc, Robespierre một mình cai quản Pháp trong một thời gian ngắn, cho đến khi chính ông cũng bị xử chém vào tháng 7 năm 1794. Từ đó, thời Cai trị bằng Khủng bố chấm dứt.
Năm 1789, những người Pháp bất mãn lật đổ nhà vua của họ, đòi tự do và bình đẳng. Cuộc cách mạng nổ ra sau đó đã làm thay đổi vĩnh viễn nước Pháp.
Cuộc cách mạng Pháp đã được nung nấu âm ỉ trong nhiều năm. Nguyên nhân dẫn tới cuộc cách mạng là sự kém cỏi của bộ máy cai trị, cách biệt giàu nghèo quá lớn, sự khích lệ từ tư tưởng Khai sáng về quyền con người và ảnh hưởng của Cách mạng Mỹ.
Vào thế kỷ XVIII, nước Pháp đang trong tình trạng khủng hoảng. Lương thực khan hiếm, giá cả tăng cao và chính phủ đứng trước nguy cơ sụp đổ. Để có thêm tiền, vua Louis có thể vay tiền hoặc tăng thuế nhà nước. Nhưng trước hết, ông cần được sự tán thành và ủng hộ của một hội đồng đại biểu truyền thống, gọi là Hội đồng của mọi đẳng cấp (Estates-Général), một hội đồng đã không hề nhóm họp trong suốt 175 năm.
Khi hội đồng nhóm họp trở lại, các đại biểu của những tầng lớp lao động đã nổi dậy chống giới quý tộc và tăng lữ. Họ tuyên bố thành lập một Quốc hội mới và đưa ra yêu cầu đòi cải cách. Họ soạn thảo hiến pháp mới, bãi bỏ chế độ cũ, quốc hữu hóa đất của Giáo hội và tổ chức lại bộ máy chính quyền địa phương. Vua Louis đưa quân đội tới giải tán Quốc hội.
Khi hay tin này, người dân Paris nổi dậy. Ngày 14-7-1789, một đám đông dân chúng tấn công ngục Bastille – nhà tù của vua ở Paris – mở đầu một cuộc cách mạng đẫm máu mà trong đó những người nổi dậy đòi “Tự do, Bình đẳng, Bác ái”.
Vua Louis XVI bỏ trốn nhưng bị bắt và bị tống giam. Năm 1792, chế độ quân chủ bị thủ tiêu, và vào năm sau, vua Louis cùng hoàng hậu Marie Antoinette bị đưa ra xét xử và lĩnh án tử hình. Tới lúc đó, chính quyền cách mạng Pháp ở trong tình trạng chiến tranh với hầu hết các nước châu Âu khác, bởi những nước này lo sợ phong trào cách mạng sẽ lan sang nước họ.
Như thường thấy trong các cuộc cách mạng, ở nước Pháp lúc này cũng xảy ra tình trạng hỗn loạn và tranh giành quyền lực. Chính quyền cách mạng mới bắt đầu vây bắt những người kình địch, cả những người ủng hộ chế độ quân chủ lẫn những người bình dân, và gọi họ là “kẻ thù của cách mạng”. Một cuộc chiến chính trị nổ ra giữa hai phe là phe Jacobin và phe Girondin, trong đó phe Jacobin giành thắng lợi. Sau đó phe Jacobin chi phối một cơ quan cai quản mới gọi là Ủy ban Cứu quốc. Ủy ban này huy động đông đảo quân Pháp đánh trả các cuộc xâm lược, và từ tháng 9 năm 1793 đến tháng 7 năm 1794 họ xử tử bất kỳ ai chống đối, nên thời kỳ này được gọi là thời Cai trị bằng Khủng bố (Règne de Terreur).
Trong thời Cai trị bằng Khủng bố này, khoảng 18.000 người đã bị chém đầu. Sau đó, Robespierre lãnh đạo đã thực thi quyền lực độc tài. Nhưng ngay cả ông cũng không được an toàn. Năm 1794, ông bị kết tội phản bội và bị xử tử.
Một hiến pháp mới được soạn thảo năm 1795, và một chính quyền yếu, gọi là Hội đồng Đốc chính, được thành lập. Chiến tranh nổ ra từ trước đó và quân đội cách mạng Pháp đã xâm chiếm Hà Lan và miền nam nước Đức. Một viên tướng trẻ là Napoleon Bonaparte đã thâu tóm quân đội và xâm lược Italia, Thụy Sĩ, Ai Cập. Hội đồng Đốc chính dựa vào Napoleon. Napoleon trở nên nổi tiếng, đầy quyền lực, và vào năm 1799 ông bãi bỏ Hội đồng Đốc chính, giành lấy quyền kiểm soát.
1788 Hội đồng của mọi đẳng cấp họp
1789 Quốc hội được thành lập và ngục Bastille bị tấn công
1789 Tuyên ngôn về Quyền Con Người
1791 Hiến pháp mới và Hội đồng Lập pháp ra đời
1792 Các cuộc chiến tranh cách mạng và Cộng hòa Pháp ra đời
