Trang Web hiện đặt quảng cáo để có kinh phí duy trì hoạt động, mong Quý Bạn đọc thông cảm. Sách ebook được sưu tầm từ Internet, Bản quyền sách thuộc về Tác giả & Nhà xuất bản

Bách Khoa Thư Lịch Sử

Châu Mỹ Thuộc Địa (1600–1700)

Tác giả: Kingfisher
Chọn tập

CHÂU MỸ THUỘC ĐỊA (1600–1700)

Đông đảo người châu Âu tới định cư ở lục địa Bắc Mỹ. Họ là những người tạo nên bản chất của cuộc sống tương lai ở “Tân Thế giới”.

Là một tín đồ Quaker giàu có, William Penn (1644–1718) đã lập ra thuộc địa Pennsylvania năm 1681. Sau đó ông đón nhận những người bị truy bức tôn giáo và gặp khó khăn tới thuộc địa của mình.

Người Pháp và người Tây Ban Nha chiếm phần đông trong số những người châu Âu đầu tiên tới định cư ở Bắc Mỹ, nhưng sau đó người Anh và người Đức trở nên đông đảo hơn. Phần lớn trong số họ là người Tân giáo bị truy bức ở châu Âu. Sau 20 năm kể từ khi những người Thanh giáo đầu tiên đặt chân tới châu Mỹ, ở Massachusetts đã có 20.000 người Anh. Vùng thuộc địa này lớn mạnh và phát triển nhanh với thủ phủ đặt ở Boston. Một số người định cư ở đây đã chuyển tới đảo Rhode và Connecticut.

Năm 1625, New York bắt đầu là thuộc địa của Hà Lan ở vùng cửa sông Hudson. Khi người Anh tiếp quản thuộc địa này vào năm 1664, thì người Anh, người Đức và người thuộc nhiều dân tộc khác đã định cư tại đó. New York sớm phát triển thành một thành phố quốc tế lớn của các thương gia và thợ lành nghề. Từ New York đi xuôi theo bờ biển sẽ đến Pennsylvania, thuộc địa được vua Anh trao cho một nhóm tín đồ Quaker do William Penn đứng đầu vào năm 1681 như một hình thức trả nợ. William Penn là một người lý tưởng hóa tôn giáo, mơ ước tiến hành “cuộc thử nghiệm thiêng liêng”, một xã hội kiểu mới. Ông giúp những người nghèo từ châu Âu tới định cư ở thuộc địa của mình. Nhiều người Anh, Scotland, Ireland và Đức đã tới đây bắt đầu một cuộc sống mới.

Người Thanh giáo ở vùng New England rất quan tâm đến giáo dục. Năm 1636, chính quyền Massachusetts đã thành lập trường đại học Harvard ở Cambridge.

Xuôi về phía Nam, vùng Carolina và Virginia phát triển mạnh về quy mô sau cuộc nội chiến Anh, khi đất đai ở hai vùng này được vua Charles II cấp cho những người bảo hoàng. Họ đã lập đồn điền trồng cây thuốc lá, bông, lúa và cây chàm, mang lại nhiều lợi nhuận. Từ năm 1619 trở đi, người định cư nhập nô lệ từ châu Phi tới làm việc trong đồn điền của họ. Chẳng bao lâu, người nô lệ chiếm phần đông dân số ở đây.

Hội Ái Hữu Quaker được lập tại Anh vào giữa thế kỷ XVII. Thành viên của Hội Quaker là những người Thanh giáo; họ không thích các linh mục kiểm soát Giáo hội. Những tín đồ Quaker, trong đó có cả phụ nữ, được khuyến khích thuyết giáo và nói lên ý kiến của mình.
Năm 1619, các đại biểu được bầu lần đầu tiên của thuộc địa Virginia cùng với thống đốc và hội đồng thuộc địa đã họp tại Jamestown để làm luật.

NHỮNG NGƯỜI ĐỊNH CƯ TIÊN PHONG

Ở miền Tây Nam, những người định cư tiên phong Tây Ban Nha dồn tới New Mexico và xây dựng thủ phủ ở Santa Fe vào năm 1609. Đây là một thuộc địa có những pháo đài, hầm mỏ và trạm thông thương. Nắm trong tay vùng Florida, người Tây Ban Nha lẽ ra đã có thể chiếm toàn bộ Bắc Mỹ, nhưng họ đã bỏ lỡ cơ hội này do bị mất quyền kiểm soát trên biển. Người Pháp định cư quanh khu vực St Lawrence, vùng Ngũ Đại Hồ và sông Mississippi. Đến năm 1700, dọc bờ Đại Tây Dương đã có 12 thuộc địa của người Anh với khoảng 250.000 người, trong khi chỉ có 20.000 người Pháp. Người Đức, Hà Lan, Thụy Điển, Lithuania, Bohemia và các dân tộc khác, mỗi nhóm đều tìm được cho mình một chỗ riêng để định cư. Một châu Mỹ mới được tạo dựng nên bởi những người dân bình thường cần cù lao động chứ không phải bởi chính phủ các nước châu Âu xa xôi.

Da lông thú là một mặt hàng quan trọng được người định cư xuất sang châu Âu. Trong ảnh, hai người Pháp buôn da lông thú gặp những người châu Mỹ bản xứ ở gần Hồ Thượng.

NGƯỜI BẢN XỨ

Thời gian đầu, người bản xứ ở châu Mỹ và người châu Âu tới định cư cùng có lợi khi giao thiệp với nhau, trong một số trường hợp hai bên cùng chung sống hòa bình. Nhưng khi có nhiều người tới định cư thì người bản xứ bị chiếm đất. Đã xảy ra một số hành động tàn bạo của người tới định cư nên người bản xứ ngày càng mất lòng tin vào họ; hành động chống đối người định cư ngày một tăng. Các cuộc xung đột ở địa phương nổ ra, dẫn tới chiến tranh vào những năm 1670. Người định cư giành thắng lợi và sự phản kháng của dân bản xứ đã giảm đi. Một số người bản xứ bị đuổi khỏi quê hương. Khi sự chiếm lĩnh của người châu Âu tại châu Mỹ đã trở nên chắc chắn, làn sóng di cư dần sang châu Mỹ bắt đầu.

VỤ XÉT XỬ PHÙ THỦY Ở SALEM: Năm 1692, một số thiếu nữ ở thị trấn Salem (Massachusetts) nói rằng họ bị một nô lệ Tây Ấn tên là Tituba bỏ bùa mê. Phần đông người dân thời đó tin vào phép phù thủy và người Thanh giáo ở Salem hoảng sợ. Việc này đã dẫn tới vụ xét xử và hành hình 14 phụ nữ và 6 người đàn ông bị buộc tội làm phù thủy. Một số người chết trong tù và hơn 150 người khác chờ xét xử. Cuối cùng, nhờ thống đốc Massachusetts là William Phips và nhà truyền giáo đáng kính của Giáo phái Công lý (Congregational) là Increase Mather can thiệp, cơn náo loạn của người Thanh giáo mới chấm dứt.

Đông đảo người châu Âu tới định cư ở lục địa Bắc Mỹ. Họ là những người tạo nên bản chất của cuộc sống tương lai ở “Tân Thế giới”.

Người Pháp và người Tây Ban Nha chiếm phần đông trong số những người châu Âu đầu tiên tới định cư ở Bắc Mỹ, nhưng sau đó người Anh và người Đức trở nên đông đảo hơn. Phần lớn trong số họ là người Tân giáo bị truy bức ở châu Âu. Sau 20 năm kể từ khi những người Thanh giáo đầu tiên đặt chân tới châu Mỹ, ở Massachusetts đã có 20.000 người Anh. Vùng thuộc địa này lớn mạnh và phát triển nhanh với thủ phủ đặt ở Boston. Một số người định cư ở đây đã chuyển tới đảo Rhode và Connecticut.

Năm 1625, New York bắt đầu là thuộc địa của Hà Lan ở vùng cửa sông Hudson. Khi người Anh tiếp quản thuộc địa này vào năm 1664, thì người Anh, người Đức và người thuộc nhiều dân tộc khác đã định cư tại đó. New York sớm phát triển thành một thành phố quốc tế lớn của các thương gia và thợ lành nghề. Từ New York đi xuôi theo bờ biển sẽ đến Pennsylvania, thuộc địa được vua Anh trao cho một nhóm tín đồ Quaker do William Penn đứng đầu vào năm 1681 như một hình thức trả nợ. William Penn là một người lý tưởng hóa tôn giáo, mơ ước tiến hành “cuộc thử nghiệm thiêng liêng”, một xã hội kiểu mới. Ông giúp những người nghèo từ châu Âu tới định cư ở thuộc địa của mình. Nhiều người Anh, Scotland, Ireland và Đức đã tới đây bắt đầu một cuộc sống mới.

Xuôi về phía Nam, vùng Carolina và Virginia phát triển mạnh về quy mô sau cuộc nội chiến Anh, khi đất đai ở hai vùng này được vua Charles II cấp cho những người bảo hoàng. Họ đã lập đồn điền trồng cây thuốc lá, bông, lúa và cây chàm, mang lại nhiều lợi nhuận. Từ năm 1619 trở đi, người định cư nhập nô lệ từ châu Phi tới làm việc trong đồn điền của họ. Chẳng bao lâu, người nô lệ chiếm phần đông dân số ở đây.

Ở miền Tây Nam, những người định cư tiên phong Tây Ban Nha dồn tới New Mexico và xây dựng thủ phủ ở Santa Fe vào năm 1609. Đây là một thuộc địa có những pháo đài, hầm mỏ và trạm thông thương. Nắm trong tay vùng Florida, người Tây Ban Nha lẽ ra đã có thể chiếm toàn bộ Bắc Mỹ, nhưng họ đã bỏ lỡ cơ hội này do bị mất quyền kiểm soát trên biển. Người Pháp định cư quanh khu vực St Lawrence, vùng Ngũ Đại Hồ và sông Mississippi. Đến năm 1700, dọc bờ Đại Tây Dương đã có 12 thuộc địa của người Anh với khoảng 250.000 người, trong khi chỉ có 20.000 người Pháp. Người Đức, Hà Lan, Thụy Điển, Lithuania, Bohemia và các dân tộc khác, mỗi nhóm đều tìm được cho mình một chỗ riêng để định cư. Một châu Mỹ mới được tạo dựng nên bởi những người dân bình thường cần cù lao động chứ không phải bởi chính phủ các nước châu Âu xa xôi.

Thời gian đầu, người bản xứ ở châu Mỹ và người châu Âu tới định cư cùng có lợi khi giao thiệp với nhau, trong một số trường hợp hai bên cùng chung sống hòa bình. Nhưng khi có nhiều người tới định cư thì người bản xứ bị chiếm đất. Đã xảy ra một số hành động tàn bạo của người tới định cư nên người bản xứ ngày càng mất lòng tin vào họ; hành động chống đối người định cư ngày một tăng. Các cuộc xung đột ở địa phương nổ ra, dẫn tới chiến tranh vào những năm 1670. Người định cư giành thắng lợi và sự phản kháng của dân bản xứ đã giảm đi. Một số người bản xứ bị đuổi khỏi quê hương. Khi sự chiếm lĩnh của người châu Âu tại châu Mỹ đã trở nên chắc chắn, làn sóng di cư dần sang châu Mỹ bắt đầu.

Chọn tập
Bình luận