Ý chính trong bài:
Nhân vật người đàn bà hàng chài không được đặt tên có thể là để tô đậm số phân nhân vật. Nhân vật có vai trò phát triển mạch truyện, hướng cái nhìn của người nghệ sĩ nhiếp ảnh quay về cuộc sống của con người nhân vật thể hiện quan niệm nghệ thuật và tấm lòng nhân đạo của tác giả
ý 1: người đàn bà hàng chài khốn khổ
Ngoại hình “mặt đầy vết rỗ , lưng áo bạc phéch rách rưới ướt sũng . tác giả nhấn mạnh hình ảnh dôi mắt: cặp mắt mệt mỏi nhìn xuống chân tình huống : người đàn bà bị chồng đánh, bà luôn bị hành hạ về thể xác và tinh thần “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” bà phải im lặng gánh chịu cảnh bạo tàn “nhẫn nhục” không chạy trốn để bảo vệ gia đình , bà đau đớn tâm can khi thấy mình làm tổn thương tinh thần các con
ý 2: Người phụ nữ đầy nhân hậu, vị tha
ý 3: Bà có long thương con sâu sắc “đàn bà ở thuyền không sống cho mình mà phải sống cho con” hạnh phúc của bà là nhìn thấy con cái ăn no
ý 4: Giàu đức hi sinh: Bà tự nhận lỗi vì đẻ nhiều mà làm con khổ, lo lắng con trai bị tổn thương tâm hồn nên gửi con ở nhà ông ngoại, khi bị đánh bà câm lặng nhưng khi con trai đánh bố bà khóc lóc đau đớn vái lạy con trai
ý 5: Bà thấu hiểu cuộc đời, thấu hiểu cuộc sống gia đình, bà biết làm gì để sống để giữ cái gia đình đó .Bản lĩnh của bà bộc lộ khi tả lời lí giải về quyết định định của mình trước toàn án huyện ” bà có con mắt như nhìn thấu cả cuộc đời mình”
Nguyễn Minh châu sâu sắc khi phát hiện sự cam chịu cảu người đàn bà là một phẩm chất , cái đẹp cao quý nhất
Người đàn bà ấy thât học nhưng không tăm tối thái độ nhẫn nhịn của bà là kết quả của bao tình cảm vị tha thánh thiện
Nêu lên quy luật: Con người sống trong xã hội , sống giữa cộng đồng đã từng tồn tại từ lâu và còn tồn tại mãi nhưng họ phải chịu biết bao đau đớn để cho người và người được sống bên nhau , gắn bó với nhau trong cia quần thể xã hội đầy mâu thuẫn trên chiếc tuyền nọ không phải con người lúc nào cũn đấu tranh vói nhau mà còn phải chịu đựng lẫn nhau .Những con người l động lương thiện hết đời này sang đời khác đã chịu bao nhiêu điều đau khổ bất công để nuôi sống con cái , làm cho đời sống bất diệt
Thể hiện quan niệm của Nguyễn Minh Châu “văn học phải viết về con người” Ông coi văn học và cuộc sống là hai vòng tròn đồng tâm mà tâm điểm là con người . Nhà văn chân chính bao giờ cũng mang nặng trong mình tình yêu cuộc sống, nhất là tình yêu thương con người
