+ Tính cách lãng mạn. Cảm nhận thiên nhiên, cảm nhận con người.
Dưới ngòi bút tài hoa của Quang Dũng, tính cách lãng mạn của người lính Tây Tiến đã được thể hiện nổi bật trước hết là qua cách cảm nhận của họ đối với thiên nhiên. Địa bàn hoạt động của họ là vùng biên giới Việt-Lào trùng điệp mênh mông. Cảnh vật tự nó có những nét giản dị quen thuộc, nhưng tâm hồn lãng mạn của những thanh niên thành phố dễ chú ý và nhấn mạnh, cường điệu tất cả những gì phi thường dữ dội, bí hiểm của cảnh sắc núi rừng Tây Bắc. Trước mặt họ con đường hành quân như xa hơn, ngày càng cao hơn và núi rừng xung quanh đầy vẻ huyền bí:
“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời”
“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”
Như vậy mặt gian khổ của đời chiến đấu đã được tô đậm thêm: có điều gian khổ ấy không làm cho họ sợ hãi, chùn bước, trái lại họ vẫn đủ nghị lực, kiên cường để vượt qua thử thách, vẫn có cảm giác nhẹ nhõm ngay trong cảnh hành quân giữa núi rừng hiểm trở:
“Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”
Tính cách lãng mạn của người lính Tây Tiến còn thể hiện qua cách cảm nhận đối với con người hay cũng chính là việc họ tự biểu hiện những cảm xúc suy tư của chính mình. Đoàn quân Tây Tiến phải sống trong những hoàn cảnh khắc nghiệt, bệnh tật hoành hành khiến họ gầy yếu xanh xao thì qua cảm hứng lãng mạn của Quang Dũng (cũng là một người lính Tây Tiến), hình ảnh người chiến binh ấy không hề có vẽ tiều tuỵ, sầu thảm mà trái lại vẫn mạnh mẽ, hùng dũng hiên ngang:
“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm”
Họ ra đi chiến đấu thật thanh thản, họ chấp nhận cái chết thật nhẹ nhàng và nếu họ có ngã xuống thì cũng là trong âm hưởng tiễn biệt bi tráng của thiên nhiên, Tổ quốc:
“Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu, anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành“
+Tính hào hoa hướng tới cái đẹp của thiên nhiên, hướng tới cái đẹp của con người.
Quang Dũng còn tập trung miêu tả tính cách hò hoa của người lính Tây Tiến. Điều đó có nghĩa là họ yêu quý và dễ xúc động trước tất cả những gì đẹp đẽ, nên thơ của thiên nhiên, của con người chiến sĩ. Dù trong những buổi hành quân mệt mỏi trong sương mờ, trong đêm tối, họ vãn cảm nhận những bản làng quen thuộc mà họ đang đi qua chủ yếu là hương thơm của các loài hoa:
“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi”
Đằng sau cái vẻ ngoài dữ dội, đầy lòng căm thù giặc, tâm hồn thơ mộng yêu thương của họ vẫn hướng về vẻ đẹp của người con gái thành phố quê hương:
“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”
Đặc biệt người lính Tây Tiến đã phát hiện và cảm nhận được vẻ đẹp nên thơ và ấm áp nghĩa tình đằng sau cái vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên và con người Tây Bắc:
“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”
Đây là một đêm hoan của bộ đội Tây Tiến, có đồng bò địa phương đến góp vui – niềm vui từ tiếng khèn, từ điệu nhảy, từ ước mơ giải phóng hai nước Việt-Lào. Đấy còn là vẻ đẹp mờ ảo của núi rừng Tây Bắc trong sương chiều, vẻ đẹp thiết tha, quyến luyến của hồn người trong cỏ cây. Nhìn chung tron hoàn cảnh khắc nghiệt của chiến tranh cũng như tính cách lãng mạn, hào hoa vừa là vẻ đẹp độc đáo của người lính Tây Tiến, vừa là phẩm chất tinh thần cần thiết giúp họ thêm sức mạnh vượt qua mọi thử thách, khó khăn.
